HOERA! Het lied van de spreeuw gaat naar Duitsland!
Ik wist het al een tijdje maar ik mocht nog niks vertellen maar nu is alles officieel en kan het de wereld in. En wát voor een wereld, deze dagen, ik probeer zo goed en zo kwaad als het gaat te dealen met het nieuws, de akelige beelden en mijn gemoed, en ondertussen toch ook gewoon blij te zijn met zoiets als dit.
Das lied des Stares (of welke titel het ook wordt) komt uit bij een prachtige Duitse uitgever en ik verheug me op nieuwe lezers en een nieuw publiek. En dat hopelijk allemaal in een snel gekalmeerd Europa.

Het interview in NRC van 22 februari 2022 is via deze link na te lezen.

Ik heb een bijzondere voorliefde voor steenuiltjes, ze zijn zo lekker handzaam en kunnen zo ontroerend sullig kijken. Mijn vader had er toen hij jong was eentje, een tam uiltje. Toen het dier was gestorven had hij hem laten opzetten, dat was in de jaren zeventig nog niet zo luguber als het nu klinkt, en het uiltje zat gedurende mijn hele jeugd in het trapgat. Naast een torenvalk, een ree (nou ja, alleen de kop, een heel ree zou wat veel van het goede zijn) en een bunzing. Elke keer als ik erlangs liep moest ik even aan zijn snaveltje voelen, die zachte veertjes, de klauwen. 

Aanstaande dinsdag verschijnt er een heel mooi interview met mij in NRC.
‘Ruim je troep op, straks komt er een journalist,’ zei ik vorige week tegen de kleine.
‘Een journalist? Waarvoor dat dan?’
‘Voor een interview, schat.’
Onnozele blik.
‘Maar WAAROVER?’
Goed.
Onder andere over dit steenuiltje dus. (Maar ook over Slot, over vroeger, wat depressie precies inhoudt en over mijn werk.)

Ik maakte deze lino een poosje geleden en vanaf nu is hij ook te koop in de webshop. Je vindt hem hier.

De laatste aflevering van dit rubriekje over de totstandkoming van Het lied van de spreeuw gaat over de pauw. ‘Vergeet niet te zingen over jezelf,’ zei de pauw. ‘Alleen jij weet wie je bent.’
Heel eerlijk? Als het aan mij had geleden dan had deze prent niet in het boek gestaan. Het was een van de eerste prenten die ik maakte en, zoals dat vaak gaat bij het maken van een boek, tegen de tijd dat ik ongeveer klaar was had het voortschrijdende inzicht me ingehaald. Ik vond het niet mijn beste afbeelding en ik wilde hem graag uit het boek laten. Maar de uitgeverij was het niet met me eens en vond dat hij er wél in moest. Zoals jullie zien heeft Ploegsma de strijd gewonnen. Achteraf denk ik dat het niet zozeer voortschrijdend inzicht was dat me deed twijfelen, maar eerder een moeilijk te benoemen persoonlijke drempel. Vaag wist ik al dat de pauw voor het zelf stond, het jezelf tonen in alles wat je bent. Hoewel het hier op de sociale media mag lijken of ik dat graag en zonder terughoudendheid doe, het tegendeel is waar. Ik flaunt niet graag, ik moet er vaak juist moeite voor doen om te ontdekken wat ik wil en wie ik ben, laat staan dat ik dat eenvoudig kan laten zien. De boodschap op deze pagina is dus misschien wel de boodschap die het meest aan mezelf is gericht en die ik nog altijd met enige twijfel aanschouw. Het is nu niet dat ik er moeite mee heb dat deze prent in het boek staat. Het is een wonderlijke weg, zodra een boek uit mijn handen is, door de hele machine van redactie, lithografie en vormgeving is gegaan, gedrukt is en de wereld in is gegaan, is het losgesneden van mij als persoon. Het boek is niet meer van mij maar het is een op zichzelf staand wezen geworden, waar iedere afzonderlijke lezer zijn eigen leven aan toe kan kennen. En dit laatste is precies waarom ik zo graag boeken maak.

De moeilijkste, meest tijdrovende prent uit Het lied van de spreeuw om te maken was deze. Ik weet niet waardoor het precies kwam. Misschien had ik het idee te vastomlijnd in mijn hoofd, dat kan voor een kramp zorgen die ertoe leidt dat je nog maar moeilijk aan je eigen verwachtingen kunt voldoen. Ik heb twee versies uitgesneden waarvan de eerste de prullenbak in ging, de ijsvogel was te groot en te plomp, er zat niets anders op dan opnieuw beginnen. Ik heb over alles getwijfeld wat hier te zien is. Of ik het water zwart moest maken met de spiegeling in een enkele lijn, of ik de twee gespiegelde afbeeldingen los van elkaar moest snijden, dus met die witte lijn ertussen of dat ik alles uit één geheel moest maken. En toen ik het beeld uiteindelijk af had kon ik moeilijk beoordelen of het klopte, of wat ik beoogd had ook gelukt was, en eigenlijk kan ik dat tot de dag van vandaag niet goed. Wat ik wilde bereiken was dat er een vervreemdend effect zou ontstaan bij het kijken, dat je niet goed zou weten wat je zag, wat boven water was en wat onder. Nou ja, in die zin is mijn plan dus misschien wel gelukt. De gespiegelde tekst was iets dat ik heel graag erin wilde maar wat wel tot technische rompslomp leidde, er moest nu zodanig veel tekst in een vrij kleine witte ruimte gepropt worden dat het niet goed paste. Ik weet niet zo goed of de vormgever blij met me was maar ik heb dit idee tamelijk volhardend doorgedrukt, al had het weinig gescheeld of de spiegelletters waren komen te vervallen. Ik ben erg blij dat ik het doorgezet heb, het geeft de pagina precies alles wat hij nodig heeft. Sommige prenten uit het boek kostten weinig tijd en sneed ik zingend en zonder problemen, deze duurde lang en vergde veel van mij maar ook van andere mensen. Een boek maakt zichzelf niet, het komt niet aanwaaien, het is een continue zoektocht naar het beste wat mogelijk is.